![](/media/lib/389/n-ksiegainkow-41b1682bec827fd48fe981a1aa2a2d3b.jpg)
Peru odzyskało zaginiony manuskrypt autorstwa potomka Inków
22 lutego 2020, 09:25Bezcenny manuskrypt autorstwa potomka inkaskich władców powrócił po ponad 100 latach do Peru. „Recuerdos de la monarquía peruana o bosquejo de la historia de los incas” autorstwa Justo Apu Sahuaraura Inca zaginął w Limie w czasie wojny o Pacyfik (wojna o saletrę), która toczyła się w latach 1879–1884 pomiędzy Chile z jednej strony, a Peru i Boliwią z drugiej.
![](/media/lib/406/n-3-evolution-of-the-pears-dabe59af4c43843d664c83a01fbaf8d6.jpg)
Archeolog drzew poszukuje wskazówek w renesansowych dziełach sztuki
9 czerwca 2020, 05:45Dalla Ragione, specjalistka w dziedzinie agronomii oraz archeolog drzew, jak sama lubi się nazywać, dostrzegła, że miejscowe dzieła sztuki kryją cenne wskazówki dot. odchodzącej w niepamięć bioróżnorodności Włoch. Łącząc ze sobą wskazówki z dzieł sztuki, manuskryptów i przekazów ustnych, a także odwiedzając porzucone pola i ogrody klasztorne, Isabella zidentyfikowała imponującą liczbę starych odmian owoców. Obecnie wiele z nich hoduje w sadzie.
![](/media/lib/420/n-pionierzy-f08aabd85e8dc26be9c61884598c7dcf.jpg)
Osobowość „dzikiego Zachodu” wciąż obecna u Amerykanów zamieszkujących tereny górskie
8 września 2020, 10:28W 1893 roku amerykański historyk Frederick Jackson Turner opublikował swoją najsłynniejszą pracę The Significance of the Frontier in American History. Stwierdził w niej, że pogranicze wyryło w amerykańskim charakterze szorstkość i siłę połączone z wrażliwością, bystrością i żądzą posiadania. Teraz po ponad 100 latach badacze z Uniwersytetu w Cambridge odkryli pozostałości osobowości pionierów wśród Amerykanów zamieszkujących niegościnne niegdyś górskie tereny
![](/media/lib/436/n-mapa-5ecf307234279c5d36ef0fb85b1c395b.jpg)
Mapa deformacji jąder atomowych przypomina swym kształtem górski krajobraz
30 grudnia 2020, 16:43Do niedawna uważano, że jedynie jądra bardzo masywnych pierwiastków mogą posiadać wzbudzone stany ze spinem zerowym o zwiększonej stabilności, w których przyjmują kształt znacznie różniący się od ich kształtu normalnego. Tymczasem międzynarodowy zespół badaczy z Rumunii, Francji, Włoch, USA i Polski w swej najnowszej pracy wykazał, że stany takie istnieją również w dużo lżejszych jądrach niklu. Pozytywna weryfikacja uwzględnionego w tych doświadczeniach modelu teoretycznego pozwala na opisywanie właściwości układów jądrowych niedostępnych w ziemskich laboratoriach.
![](/media/lib/455/n-annebs_large-2027c7aadae399f6e0723c8b7eea491c.jpg)
Tajne notatki w modlitewniku skazanej na śmierć królowej
21 maja 2021, 07:36W modlitewniku Anny Boleyn odkryto ukryte notatki z instrukcjami, dzięki którym książka skazanej na śmierć królowej miała trafić do jej córki, przyszłej królowej Elżbiety I, jednej z największych władczyń Wielkiej Brytanii. W notatkach wymieniono imiona kobiet, które ryzkując własnym życiem, miały przechować modlitewnik.
![](/media/lib/449/n-psyche2-cb54e59e8b8ec26ab179404f5baf0b40.jpg)
Udało się dokładniej zbadać asteroidę Psyche. Wystartuje do niej misja badawcza
24 sierpnia 2021, 07:41Dzięki teleskopowi ALMA (Atacama Large Milimeter/Submilimeter Array) udało się lepiej określić skład asteroidy Psyche. W sierpniu przyszłego roku ma wystartować misja, która dotrze do Psyche w 2026 roku. Przed kilkoma miesiącami NASA rozpoczęła końcowy montaż pojazdu, który poleci na spotkanie z asteroidą.
![](/media/lib/486/n-leiden-8352ee42e0abaecd174217544b5b0429.jpg)
Znane od tysiącleci, a wciąż zaskakuje. Naukowcy odkryli potrójne zjawisko Leidenfrosta
11 stycznia 2022, 10:28Zjawisko Leidenfrosta znane jest ludzkości od tysiącleci. W jego wyniku krople cieczy spadając na gorącą powierzchnię, nie odparowują od razu, ale poruszają się nad nią. Ich odparowanie może trwać dłuższy czas. Spowodowane jest to tym, że w kontakcie cieczy z gorącą powierzchnią pojawia się para, która tworzy poduszkę. Krople lewitują, a para izoluje ciecz od powierzchni.
![](/media/lib/510/n-wiazowska-00e5a11c1327e741cbded9d8664cbcb2.jpg)
Druga kobieta w dziejach zdobyła Medal Fieldsa
11 lipca 2022, 08:11Ukrainka Maryna Wiazowska jest drugą w historii kobietą, która otrzymała Medal Fieldsa. To odpowiednik Nagrody Nobla dla matematyków. Obok Wiazowskiej tegoroczną nagrodę przyznano June'owi Hughowi z Princeton University, Jamesowi Maynardowi z University of Oxford, oraz Hugo Duminil-Copinowi z Instytut Zaawansowanych Studiów Naukowych pod Paryżem.
![](/media/lib/529/n-medicineman-5d851749a3f5e7f9f73c24e19223fc14.jpg)
Wellcome Collection zamyka „rasistowską wystawę”, która „dyskryminuje niepełnosprawnych”
29 listopada 2022, 11:19Londyńskie muzeum The Wellcome Collection, po oskarżeniach o „rasizm, seksizm, rozpowszechnianie teorii i języka ableistycznego [dyskryminującego niepełnosprawnych – red.]” zamyka jedną ze swoich najważniejszych wystaw, Medicine Man. Na wystawie prezentowano obiekty związane z historią medycyny.
![](/media/lib/448/n-brazyzbeninu-0587605d47bbb26e9510b483af4477f9.jpg)
Niemiecki parlament spiera się o skradzione zabytki. Zwrot do byłych kolonii to „naiwność”?
15 maja 2023, 10:10Niedawna decyzja prezydenta Nigerii wywołała burzę w niemieckim parlamencie oraz krytykę ze strony opozycji, która nazwała naiwnym bezwarunkowy zwrot zrabowanych zabytków. To, co dzieje się w Niemczech i Nigerii jest uważnie obserwowane przez muzea na całym świecie i może zaważyć na losie wielu słynnych zabytków, które trafiły do Europy w epoce kolonialnej.